Please use this identifier to cite or link to this item: https://rima.ufrrj.br/jspui/handle/20.500.14407/21200
Full metadata record
DC FieldValueLanguage
dc.contributor.authorGarcia, Clara Pereira-
dc.date.accessioned2025-04-24T16:23:20Z-
dc.date.available2025-04-24T16:23:20Z-
dc.date.issued2025-02-10-
dc.identifier.citationGARCIA, Clara Pereira. Sob o prisma da destruição: análise dos volumes IV, V e VI das “Grands Voyages” de Theodore de Bry (1594-1596) inspirados na “Historia del Mondo Nuovo” de Girolamo Benzoni (1565). 2025. 116 f. Dissertação (Mestrado em História) - Instituto de Ciências Humanas e Sociais, Universidade Federal Rural do Rio de Janeiro, Seropédica, 2025.pt_BR
dc.identifier.urihttps://rima.ufrrj.br/jspui/handle/20.500.14407/21200-
dc.description.abstractA presente pesquisa tem como objetivo analisar a relação entre os espanhóis e os indígenas na América através das gravuras presentes nos volumes IV, V e VI das “Grands Voyages” de Theodore de Bry, intitulados “America Pars Quarta” (1594), “America Pars Quinta” (1595) e “America Pars Sexta” (1596), que foram inspirados no livro “História del Mondo Nuovo” (1565) de Girolamo Benzoni. A partir destas fontes, pretende-se abordar a representação da violência cometida pelos espanhóis contra os nativos no Novo Mundo e a construção da Leyenda Negra na produção do gravurista. Para discutir sobre a narrativa anti- hispânica, objetiva-se relacionar e comparar o discurso de Girolamo Benzoni com as gravuras produzidas por Theodore de Bry. Por fim, abordou-se ainda o impacto da narrativa visual dos volumes ao longo do tempo, considerando a circulação e o uso das imagens como inspiração para outras produções.pt_BR
dc.description.sponsorshipCoordenação de Aperfeiçoamento de Pessoal de Nível Superior - CAPESpt_BR
dc.languageporpt_BR
dc.publisherUniversidade Federal Rural do Rio de Janeiropt_BR
dc.subjectTheodore de Brypt_BR
dc.subjectLeyenda Negrapt_BR
dc.subjectNovo Mundopt_BR
dc.subjectTheodore de Brypt_BR
dc.subjectBlack Legendpt_BR
dc.subjectNew Worldpt_BR
dc.titleSob o prisma da destruição: análise dos volumes IV, V e VI das “Grands Voyages” de Theodore de Bry (1594-1596) inspirados na “Historia del Mondo Nuovo” de Girolamo Benzoni (1565)pt_BR
dc.title.alternativeFrom the perspective of destruction: an analysis of volumes IV, V and VI of Theodore de Bry's "Grands Voyages" (1594-1596) inspired by Girolamo Benzoni's "Historia del Mondo Nuovo" (1565)en
dc.typeDissertaçãopt_BR
dc.description.abstractOtherThis research aims to analyze the relationship between the Spanish and the indigenous peoples in America through the engravings present in volumes IV, V and VI of Theodore de Bry's “Grands Voyages”, entitled “America Pars Quarta” (1594), “America Pars Quinta” (1595) and “America Pars Sexta” (1596), which were inspired by Girolamo Benzoni's “Historia del Mondo Nuovo” (1565). Based on these sources, the aim is to approach the representation of the violence committed by the Spanish against the natives in the New World and the construction of the Leyenda Negra in the engraver's production. In order to discuss the anti- Hispanic narrative, we aim to relate and compare Girolamo Benzoni's discourse with the engravings produced by Theodore de Bry. Finally, the impact of the visual narrative of the volumes over time was also addressed, considering the circulation and use of the images as inspiration for other productions.en
dc.contributor.advisor1Kalil, Luis Guilherme Assis-
dc.contributor.advisor1IDhttps://orcid.org/0000-0002-4332-6735pt_BR
dc.contributor.advisor1Latteshttp://lattes.cnpq.br/2638477460089622pt_BR
dc.contributor.referee1Kalil, Luis Guilherme Assis-
dc.contributor.referee1IDhttps://orcid.org/0000-0002-4332-6735pt_BR
dc.contributor.referee1Latteshttp://lattes.cnpq.br/2638477460089622pt_BR
dc.contributor.referee2Chicangana-Bayona, Yobenj Aucardo-
dc.contributor.referee2Latteshttp://lattes.cnpq.br/0381230742508294pt_BR
dc.contributor.referee3Lazzari, Alexandre-
dc.contributor.referee3Latteshttp://lattes.cnpq.br/4470716331292436pt_BR
dc.creator.Latteshttp://lattes.cnpq.br/6935139006330862pt_BR
dc.publisher.countryBrasilpt_BR
dc.publisher.departmentInstituto de Ciências Humanas e Sociaispt_BR
dc.publisher.initialsUFRRJpt_BR
dc.publisher.programPrograma de Pós-Graduação em Históriapt_BR
dc.relation.referencesBARROS, José D’Assunção. A História Cultural e a contribuição de Roger Chartier. Diálogos, v. 9, n. 1, p. 125–141, 2005. BARROS, José D’Assunção. Apresentação crítica da obra de Didi-Huberman e de suas concepções sobre arte e imagem. ARTEFILOSOFIA, Ouro Preto. v. 12, p. 103–116, 2012. BARROS, José D’Assunção. Os conceitos: seus usos nas ciências humanas. Petrópolis: Vozes, 2016. BAUMANN, Thereza. Thesaurus de Viagens - Theodore de Bry: Identidade e Alteridade na iconografia do século XVI. 2001. Tese (Doutorado em História Social) – Universidade Federal Fluminense, Niterói, 2001. BRENNAN, Elaine. Visual Images of America in the Sixteenth Century. Literature Compass, v. 5, n. 6, p. 1025–1048, nov. 2008. DOI: <https://doi.org/10.1111/j.1741- 4113.2008.00572.x>. Disponível em: <https://compass.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1741-4113.2008.00572.x>. Acesso em: 16 jan. 2024. BUCHER, Bernadette. Icon and Conquest: A Structural Analysis of the Illustrations of de Bry’s Great Voyages. Chicago: University of Chicago Press, 1981. BURKE, Peter. Testemunha ocular: história e imagem. Bauru: EDUSC, 2004. CARBIA, Rómulo D. Historia de la leyenda negra hispano-americana. Madrid: Marcial Pons Historia, 2004. CERTEAU, Michel de. A Escrita da História. Rio de Janeiro: Forense Universitária, 1982. CHARTIER, Roger. À beira da falésia: a história entre incertezas e inquietude. Porto Alegre: Ed. Universidade/UFRGS, 2002a. CHARTIER, Roger. A história cultural: entre práticas e representações. 2. ed. Lisboa: DIFEL, 2002b. CHARTIER, Roger. O mundo como representação. Estudos Avançados, v. 5, n. 11, p. 173– 191, jan. 1991. CHICANGANA-BAYONA, Yobenj Aucardo. Do Apolo de Belvedere ao guerreiro tupinambá: etnografia e convenções renascentistas. História, São Paulo, v. 25, n. 2, p. 15–47, 2006. DOI: <https://doi.org/10.1590/S0101-90742006000200002>. Disponível em: <http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0101- 90742006000200002&lng=pt&tlng=pt>. Acesso em: 17 out. 2023. CHICANGANA-BAYONA, Yobenj Aucardo. Imagens de canibais e selvagens do novo mundo: do maravilhoso medieval ao exótico colonial séculos XV-XVII. Campinas: Editora da Unicamp, 2017. CHICANGANA-BAYONA, Yobenj Aucardo. Presença do passado no Brasil imperial: a tela Nóbrega e seus companheiros (1843). Varia Historia, v. 27, n. 45, p. 189–210, jun. 2011. 112 DOI: <https://doi.org/10.1590/S0104-87752011000100009>. Disponível em: <http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0104- 87752011000100009&lng=pt&tlng=pt>. Acesso em: 29 fev. 2024. DAMASCENO, Chrislaine Janaina. Imagens do Novo Mundo: Theodore de Bry no ensino de História. 2018. Dissertação (Mestrado em História) – Universidade Estadual Paulista Júlio de Mesquita Filho, Franca, 2018. DI MAMBRO, Galba Ribeiro. Girolamo Benzoni e a “Historia del Mondo Nuovo” (1565). 1980. Dissertação (Mestrado em História) – Universidade Federal Fluminense, Niterói, 1980. DUVIOLS, Jean-Paul. Théodore de Bry et ses modèles français. Caravelle, n. 58, p. 7–16, 1992. DOI: <https://doi.org/10.3406/carav.1992.2483>. Disponível em: <https://www.persee.fr/doc/carav_1147-6753_1992_num_58_1_2483>. Acesso em: 30 nov. 2024. ELLIOTT, John H. España, Europa y el mundo de ultramar (1500-1800). Madrid: Taurus, 2010. ENDERS, Angela. An Italian in the New World: Girolamo Benzoni’s “Historia Del Mondo Nuovo”. Dispositio, v. 17, n. 42/43, p. 21–35, 1992. Disponível em: <https://www.jstor.org/stable/41491681>. Acesso em: 16 jan. 2024. FRANÇA, Maria Célia Veiga. O Selvagem como figura da natureza humana: o discurso da conquista americana. Porto Alegre: Editora Fi, 2018. FREIRE, Deolinda De Jesus. Theodor de Bry e a narrativa visual da Brevísima Relación de la Destruición de las Indias. Revista USP, n. 77, p. 200–215, 1 maio 2008. DOI: <https://doi.org/10.11606/issn.2316-9036.v0i77p200-215>. Disponível em: <https://www.revistas.usp.br/revusp/article/view/13668>. Acesso em: 29 fev. 2024. FURTADO, André; COELHO, Anna. A invenção de biografias, traduções e historiografia: Entrevista com Roger Chartier – Parte III. Varia Historia, Belo Horizonte. v. 38, n. 78, p. 1023–1041, dez. 2022. DOI: <https://doi.org/10.1590/0104-87752022000300015>. Disponível em: <https://www.scielo.br/j/vh/a/9G3d4PMtWBK5BDXMkrWRYYq/?lang=pt>. Acesso em: 12 jul. 2023. GARCÍA CÁRCEL, Ricardo. La leyenda negra: historia y opinión. Madrid: Alianza, 1998. GARCIA, Clara P. Demônios e criaturas infernais no Novo Mundo: uma análise da gravura de Theodore de Bry. In: Semana Infernal, 6, 2023, Bagé. Anais do evento VI Semana Infernal: (in)corporações infernais: possessões, transes e corporalidades. Jaguarão: Ed. dos Autores, 2024, p. 104-110. Disponível em: <https://67260cc9-c842-4a4f-b9db- e40e02df725e.filesusr.com/ugd/6ec3f6_9c0b5207c247440fbe35f43b1860696c.pdf>. Acesso em: 30 nov. 2024. GARCIA, Clara P. A construção da Leyenda Negra por Girolamo Benzoni: análise do livro “Historia del Mondo Nuovo” (1565). In: Encontro Internacional ANPHLAC, 16, 2024, Londrina. Anais XVI Encontro Internacional da Associação Nacional de Pesquisadores e Professores de História das Américas. Londrina: ANPHLAC, 2024. p. 244-252. Disponível em <https://drive.google.com/file/d/1jh-FsZ6eJuzLOWnsZnb8r5z1NsCYNOAL/view>. Acesso em: 01 dez. 2024. 113 GILMONT, Jean-François. Reformas protestantes e leitura. In: CAVALLO, Guglielmo; CHARTIER, Roger (org.). História da leitura no mundo Ocidental. São Paulo: Editora Ática, 1999. v. 2. GINZBURG, Carlo. Olhos de madeira: nove reflexões sobre a distância. São Paulo: Companhia das Letras, 2001. GOMBRICH, Ernst Hans. Arte e ilusão: um estudo da psicologia da representação pictórica. 3. ed. São Paulo: Martins Fontes, 1995. GRUZINSKI, Serge. A guerra das imagens: de Cristóvão Colombo a Blade Runner (1492 - 2019). São Paulo: Companhia das Letras, 2006. JIMÉNEZ, Alfredo Bueno. Hispanoamérica en el imaginário gráfico de los europeos: De Bry y Hulsius. 2013. Tese (Doutorado em História) – Universidade de Granada, Granada, 2013. JIMÉNEZ, Alfredo Bueno. La representación gráfica de seres fabulosos en el «Nuevo Mundo» por el Taller de Bry. Cuadernos de arte de la Universidad de Granada, v. 41, p. 93–110, 2010. Disponível em: <https://revistaseug.ugr.es/index.php/caug/article/view/1679>. Acesso em: 29 fev. 2024. JONES, Ann Rosalind. Ethnographer’s Sketch, Sensational Engraving, Full-Length Portrait: Print Genres for Spanish America in Girolamo Benzoni, the De Brys, and Cesare Vecellio. Journal of Medieval and Early Modern Studies, v. 41, n. 1, p. 137–171, 1 jan. 2011. DOI: <https://doi.org/10.1215/10829636-2010-015>. Disponível em: <https://read.dukeupress.edu/jmems/article/41/1/137/1111/Ethnographer-s-Sketch- Sensational-Engraving-Full>. Acesso em: 16 jan. 2024. KALIL, Luís Guilherme Assis. Os espanhóis canibais: análise das gravuras do sétimo volume das Grands Voyages de Theodore de Bry. Tempo, v. 17, n. 31, p. 261–284, 2011. DOI: <https://doi.org/10.1590/S1413-77042011000200011>. Disponível em: <http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1413- 77042011000200011&lng=pt&tlng=pt>. Acesso em: 29 fev. 2024. KEAZOR, Henry. Theodore De Bry’s Images for America. Print Quarterly, v. 15, n. 2, p. 131–149, 1998. Disponível em: <https://www.jstor.org/stable/41825092>. Acesso em: 29 fev. 2024. KRENAK, Ailton. Ideias para adiar o fim do mundo. São Paulo: Companhia das Letras, 2019. LE GOFF, Jacques. O imaginário medieval. Lisboa: Editorial Estampa, 1994. LE GOFF, Jacques. O maravilhoso e o quotidiano no ocidente medieval. Lisboa: Edições 70, 1985. LEMPÉRIÈRE, Annick. El paradigma colonial en la historiografía latinoamericanista. Revista Istor, n. 19, p. 107–128, 2014. Disponível em: <http://www.istor.cide.edu/archivos/num_19/notas.pdf>. Acesso em: 22 jan. 2024. LÓPEZ-BARALT, Mercedes. La iconografía política de América: el mito fundacional en las imágenes católica, protestante y nativa. Nueva Revista de Filología Hispánica (NRFH), v. 114 32, n. 2, p. 448–461, 1 jul. 1983. DOI: <https://doi.org/10.24201/nrfh.v32i2.562>. Disponível em: <https://nrfh.colmex.mx/index.php/nrfh/article/view/562>. Acesso em: 20 jan. 2024. MENESES, Ulpiano T. Bezerra de. História e imagem: iconografia/iconologia e além. In: CARDOSO, Ciro Flamarion; VAINFAS, Ronaldo (org.). Novos domínios da história. Rio de Janeiro: Elsevier, 2012. MOLINA MARTÍNEZ, Miguel. La leyenda negra. Madrid: NEREA, 1991. MONTOYA CAMPUZANO, Pablo. La representación pictórica de los indios timucuas en Jacques Le Moyne y Théodore de Bry. Boletín de Antropología, v. 29, n. 47, p. 116–140, 19 ago. 2014. DOI: <https://doi.org/10.17533/udea.boan.20388>. Disponível em: <https://revistas.udea.edu.co/index.php/boletin/article/view/20388>. Acesso em: 29 fev. 2024. PANOFSKY, Erwin. Significado nas Artes Visuais. São Paulo: Editora Perspectiva, 1991. RAMINELLI, Ronald. Imagens da colonização: a representação do índio de Caminha a Vieira. Rio de Janeiro: Jorge Zahar Ed., 1996. RESTALL, Matthew. Sete mitos da conquista espanhola. Rio de Janeiro: Civilização Brasileira, 2006. ROJAS, Daniel Egaña. Lo monstruoso y el cuerpo fragmentado: el Nuevo Mundo como espacio de violencia, una lectura de la obra de Theodore De Bry en la construcción de la imagen indiana. Revista Chilena de Antropología Visual. Santiago, n. 16, dez. 2010. Disponível em: <https://www.rchav.cl/2010_16_art01_egana.html#1>. SCHMITT, Jean-Claude. Imagens. In: LE GOFF, Jacques; SCHMITT, Jean-Claude (org.). Dicionário analítico do Ocidente medieval. São Paulo: Editora Unesp, 2017. v. 1. SILVA, Helenice Rodrigues da. A história como “a representação do passado”: a nova abordagem da historiografia francesa. In: CARDOSO, Ciro Flamarion; MALERBA, Jurandir (org.). Representações: contribuição a um debate transdisciplinar. Campinas: Papirus, 2000. TATSCH, Flavia Galli. Da palavra à imagem: a alegoria da América no imaginário europeu. Uma análise da obra da Coleção Brasiliana da Fundação Estudar. Revista Ideias, v. 13, n. 2, 1 jan. 2006. Disponível em: <https://www.academia.edu/21833168/Da_palavra_%C3%A0_imagem_a_alegoria_da_Am% C3%A9rica_no_imagin%C3%A1rio_europeu_Uma_an%C3%A1lise_da_obra_da_Cole%C3 %A7%C3%A3o_Brasiliana_da_Funda%C3%A7%C3%A3o_Estudar>. Acesso em: 15 maio 2024. TODOROV, Tzvetan. A Conquista da América: a questão do outro. São Paulo: Martins Fontes, 2003. TRESGALLO, Silvia Ruiz. La posesión de lo indómito: la construcción imaginaria de América en la iconografía y la cartografía del siglo xvi. ILCEA. Revue de l’Institut des langues et cultures d’Europe, Amérique, Afrique, Asie et Australie, n. 43, 30 jun. 2021. DOI: <https://doi.org/10.4000/ilcea.13183>. Disponível em: <https://journals.openedition.org/ilcea/13183>. Acesso em: 20 out. 2023. 115 VAINFAS, Ronaldo. História das Mentalidades e História Cultural. In: CARDOSO, Ciro Flamarion; VAINFAS, Ronaldo (org.). Domínios da história: ensaios de teoria e metodologia. Rio de Janeiro: Elsevier, 1997. VAN GROESEN, Michiel. The De Bry Collection of Voyages (1590-1634): Early America reconsidered. Journal of Early Modern History, v. 12, n. 1, p. 1–24, 2008a. DOI<https://doi.org/10.1163/138537808X297135>. Disponível em: <https://brill.com/view/journals/jemh/12/1/article-p1_1.xml>. Acesso em: 29 fev. 2024. VAN GROESEN, Michiel. The representations of the overseas world in the De Bry Collection of voyages (1590-1634). Leiden ; Boston: Brill, 2008b. (Library of the written word. The handpress world, v. 2). WALLERICK, Grégory. La guerre par l’image dans l’Europe du XVIe siècle: Comment un protestant défie les pouvoirs catholiques. Archives de sciences sociales des religions, n. 149, p. 33–53, 31 mar. 2010. DOI: <https://doi.org/10.4000/assr.21838>. Disponível em: <http://journals.openedition.org/assr/21838>. Acesso em: 29 fev. 2024. FONTES ANGLERÍA, Pedro Mártir de. De Orbe Novo Decades. Alcalá, 1516. BENZONI, Girolamo. La historia del mondo nuovo. Veneza, 1565. BENZONI, Girolamo. La Historia del Mundo Nuevo. Tradução de Marisa Vannini de Gerulewicz. Caracas: Academia Nacional de la Historia, 1967. (Acervo da Fundação Biblioteca Nacional - Brasil). DE BRY, Theodore. America Pars Quarta. Frankfurt, 1594. DE BRY, Theodore. America Pars Quinta. Frankfurt, 1595. DE BRY, Theodore. America Pars Sexta. Frankfurt, 1596. DE BRY, Theodore. Narratio regionum indicarum per hispanos quosdam devastatarum verissima [...]. Frankfurt, 1598. Elenchus Librorum Omnium Tum in Tridentino, Clementino Indice [...]. Roma: Ex Typografia Camera Apostolicae, MDCXXXII. HERRERA E TORDESILHAS, Antonio. Historia general de los hechos de los castellanos [...]. Antuérpia. Editor Juan Batista Verdussen, 1728. John Carter Brown Library. Index Librorum Prohibitorum Alexandri VII Pontificis Maximi iussu editus. Roma: Ex Typographia Reverendae Camarae Apostolicae, 1664. Index Librorum Prohibitorum Alexandri VII Pontificis Maximi iussu editus. Roma: Ex Typographia Reverendae Camarae Apostolicae, MDCLXVII. Index Librorum Prohibitorum et Expurgatorum Ill. AC R. D. D. Bernardi de Sandoval [...]. Madrid, MDCXII. 116 INGA, Athanasius. West-Indische spieghel [...]. Amsterdam, 1624. John Carter Brown Library. LAS CASAS, Bartolomeu de. Brevissima relacíon de la destruycion de las Indías: colegida por el bispo fray Bartolome de Las Casas. Sevilla, 1552. LAS CASAS, Bartolomeu de. O paraíso destruído: A sangrenta história da conquista da América Espanhola. 2. ed. Porto Alegre: L&PM, 2008. LAS CASAS, Bartolomeu de. Tyrannies et Cruautez des Espagnols Perpetrees es Indes Occidentales... University of Michigan William L. Clements Library - University of Michigan Finding Aids, 1582. STEVENS, Henry. Bibliotheca Historica. Cambridge: Riverside Press, 1870. STRADANUS, Johannes. Americae Retectio. Antuérpia, 1589. British Museum. THEVET, André. Histoire des plus illustres et scavans hommes de levrs siecles. Paris, 1670. v. 8. VAN DER AA, Pieter. Naaukeurige versameling der gedenk-waardigste zee en land- reysen no Oost e West-Indiën ... zedert het ano 1524 tot 1526. Leiden, 1707. John Carter Brown Library. ZARÁTE, Agustín de. Histoire de la découverte et de la conquête du Perou [...]. Paris: Compagnie des Libraires, 1774. John Carter Brown Library.pt_BR
dc.subject.cnpqHistóriapt_BR
Appears in Collections:Mestrado em História

Se for cadastrado no RIMA, poderá receber informações por email.
Se ainda não tem uma conta, cadastre-se aqui!

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
2025 - Clara Pereira Garcia.pdf12.51 MBAdobe PDFThumbnail
View/Open


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.