Por favor, use este identificador para citar o enlazar este ítem:
https://rima.ufrrj.br/jspui/handle/20.500.14407/21957| Tipo do documento: | Dissertação |
| Título: | Fauna invertebrada e atributos do solo em sistema agroflorestal e floresta secundária no bioma Mata Atlântica no Estado do Rio de Janeiro |
| Otros títulos: | Invertebrate fauna and soil attributes in an agroforestry system and secondary forest in the Atlantic Forest Biome in the State of Rio de Janeiro Bisu çon i kalidaji tela ni luguê agr’ôbo i ôbô sekundaliu ni Bioma Mata Atlântica ni xtadu Rio de Janeiro |
| Autor: | Ramos, Aurea Pinto dos |
| Orientador(a): | Pereira, Marcos Gervasio |
| Primeiro coorientador: | Lima, Sandra Santana de |
| Primeiro membro da banca: | Pereira, Marcos Gervasio |
| Segundo membro da banca: | Silva, Cristiane Figueira da |
| Terceiro membro da banca: | Resende, Alexander Silva de |
| Palabras clave: | Agrofloresta;Conservação do solo;Fauna do solo;Agroforestry;Soil conservation;Soil fauna;Agr’ôbô;Loklê tela;Bisu çon |
| Área(s) do CNPq: | Agronomia Agronomia |
| Idioma: | por |
| Fecha de publicación: | 28-feb-2023 |
| Editorial: | Universidade Federal Rural do Rio de Janeiro |
| Sigla da instituição: | UFRRJ |
| Departamento: | Instituto de Agronomia |
| Programa: | Programa de Pós-Graduação em Agronomia - Ciência do Solo |
| Citación: | RAMOS, Aurea Pinto dos. Fauna invertebrada e atributos do solo em sistema agroflorestal e floresta secundária no bioma Mata Atlântica no Estado do Rio de Janeiro. 2023. 54 f. Dissertação (Mestrado em Agronomia, Ciência do Solo) - Instituto de Agronomia, Universidade Federal Rural do Rio de Janeiro, Seropédica, 2023. |
| Resumen: | A devastação do bioma Mata Atlântica pode ser atenuada com o uso de manejo conservacionista em sistemas de produção agrícola que promovam a manutenção e/ou melhoria da qualidade do solo. O objetivo deste estudo foi analisar a composição, a densidade e a diversidade da fauna do solo (epígea e macrofauna) em um sistema agroflorestal (SAF) e em um fragmento florestal (FL) no bioma Mata Atlântica, no munícipio de Seropédica, RJ. O sistema agroflorestal encontrava-se com 8 anos de implantação e o fragmento de floresta tropical subcaducifólia em regeneração (FL), com 28 anos de regeneração. Foram avaliados na época chuvosa e seca os atributos físicos (análise granulométrica, temperatura e umidade e peso), os atributos químicos, determinação do carbono orgânico total (COT), fracionamento granulométrico da matéria orgânica do solo, determinando-se o carbono orgânico da fração particulada (COP) e da fração associada aos minerais (COAM) e a fauna invertebrada do solo pelos métodos Pitfall e Tropical soil biology fertility (TSBF). Adicionalmente na serapilheira, foi quantificado o estoque, avaliada a umidade gravimétrica, os teores de nitrogênio (N), fósforo (P), potássio (K) e a fauna epígea. A partir dos dados da fauna invertebrada foram calculados a densidade de indivíduos, riquezas e os índices de diversidade de Shannon, e equitabilidade de Pielou. Os dados de solo foram analisados quanto a normalidade e a homocedasticidade das variâncias por meio dos testes de Shapiro-Wilk e Bartlett, e posteriormente as variáveis foram analisadas pelo Teste F. Além disso, o conjunto de dados foi submetido a análise de componentes principais (PCA) e a análise de coinércia. Foram verificados maiores teores de argila, umidade, complexo sortivo, valor T, valor S, valor V% do solo e os índices de diversidade e uniformidade na fauna do solo na área de SAF. Não foi verificada diferença para a temperatura, teores de Al 3+, COT, COP e COAM entre as áreas. No que se refere a fauna invertebrada, observou-se, nas duas épocas, maior abundância, índices de diversidade e equitabilidade da fauna na área de SAF nos dois métodos de avaliação, exceto na serapilheira (TSBF) na qual foram verificados maiores índices de diversidade e equitabilidade na área da FL. Quanto as análises multivariadas, observou-se maior correlação dos organismos da fauna, frações de carbono, P, K+ , pH, argila, acidez potencial, umidade e temperatura na área do SAF. Verificou-se pela análise de coinércia a relação entre os atributos físicos, químicos e biológicos. Conclui-se, portanto, que o SAF foi eficiente para a manutenção dos atributos físicos e químicos do solo e na serapilheira, favorecendo o aumento da fertilidade do solo. O manejo com sistema agroflorestal promoveu condições ambientais favoráveis para a abundância, diversidade e distribuição da comunidade da fauna invertebrada do solo. A análise de coinércia evidenciou a estreita relação entre os atributos físicos, químicos e os grupos da fauna invertebrada do solo. |
| Abstract: | The devastation of the Atlantic Forest Biome can be mitigated with the use of conservation
management in agricultural production systems that promote the maintenance and/or
improvement of soil quality. The objective of this study was to analyze the composition,
density and diversity of soil fauna (epigean and macrofauna) in an Agroforestry System
(AFS) and in a forest fragment (FL) in the Atlantic Forest biome in the municipality of
Seropédica, RJ. The agroforestry system was 8 years old and the sub-deciduous tropical forest
fragment in regeneration (FL) was 28 years old. Physical attributes (granulometric analysis,
temperature and humidity and weight), chemical attributes, determination of total organic
carbon (TOC), granulometric fractionation of soil organic matter, determining the organic
carbon of the particulate fraction (COP) and the fraction associated with minerals (COAM)
and the invertebrate fauna of the soil by Pitfall and tropical soil biology fertility (TSBF)
methods. Additionally, in the litter, the stock was quantified, the gravimetric humidity, the
nitrogen (N), phosphorus (P) and potassium (K) contents, and the epigeal fauna were
evaluated. From the data of the invertebrate fauna, the density of individuals, richness and
diversity indices of Shannon, and evenness of Pielou were calculated. Soil data were analyzed
for normality and homoscedasticity of variances using the Shapiro-Wilk and Bartlett tests,
and later the variables were analyzed using the F test. In addition, the data set was subjected
to principal component analysis (PCA) and coinertia analysis. Higher levels of clay, moisture,
sorting complex, T value, S value, V% value of the soil and the indices of diversity and
uniformity in the soil fauna in the AFS area were verified. There was no difference for
temperature, levels of Al
3+
, TOC, COP and COAM between the areas. With regard to
invertebrate fauna, it was observed in both seasons greater abundance, diversity and evenness
indices of the fauna in the SAF area in the two evaluation methods, except in litter (TSBF) in
which higher diversity and evenness indices were verified in the FL area. As for the
multivariate analyses, a greater correlation was observed between faunal organisms, carbon
fractions, P, K+
, pH, clay, potential acidity, humidity and temperature in the AFS area. The
relationship between the physical, chemical and biological attributes was verified by the
coinertia analysis. It is concluded, therefore, that the AFS was efficient for the maintenance of
the physical and chemical attributes of the soil and the litter, favoring the increase of soil
fertility. Management with an agroforestry system promoted favorable environmental
conditions for the abundance, diversity and distribution of the soil invertebrate fauna
community. The coinertia analysis showed the close relationship between the physical and
chemical attributes and the invertebrate fauna groups in the soil. Devastason di Bioma Mata Atlantica ka pô sendê ku uzu di açon konservaçonista ni inen luguê di ximya ku ka sendê manutenson i/ô sendê kalidaji tela. Dumu di xtudu sé sa di konsê komposizon, jiji cu divecidaji di bisu tela (epígea i bisunglandji) ni uã luguê agr’ôbô (SAF) i uã luguê d’ôbô (FL), andji pasa plusesu di suseson natural, ku ka fé patxi di bioma Mata Atlântica ni Seropédica, RJ. Luguê agr’ôbô (SAF) tava ku 8 anu di inplantason i u Luguê d’ôbô tropikal subcadusifólia ni regenerason (FL), ku 28 anu di regenerason. A fé avaliason di inen lugué ni dôsu natula (suba i seku) kalidaji fisiku (analizi d’alya, klima, midaji i pezu), kalidaji kimiku, determinason di karbornu organiku total (COT), separason alyá di patxi organiku tela, determinadu karbonu organiku di frason patxiculadu (COP) i frason asosiadu ku minerais (COAM) i inen kalidaji biolojiku di tela (bisu çon) plo mê di Pitfall cu tropical soil biology fertility (TSBF). Andeji mé, ni fya-seku, a fé kantificason di xtoki, avaliason di midaji klima, inen minda nitrogeniu (N), fosfu (P) i putaço (K), determinandu tembéten u xtoki nutrienti i bisu epígea. Ku bazi ni dadu di bisu tela, a fé konta jiji di inen nguê, likêza i inen indisi di divecidaji Shannon, i ekitabilidadji di Pielou. A fé analizi di inén dadu di solu kantu a nomalidaji i omosedaxticidadji di variansa plô mê di texti Shapiro-Wilk i Beartlett, i zawo a fé analizi di inen variavel plô mê di texti F. Andeji, a fé submison di analizi di inén konponentxi maxi fina (PCA) i analizi di coinérci. A fé verifikason de pikina-balu , umidadji, komplesu sortivo, kuxtu T, kuxtu S, kuxtu V% di tela i inen indisi di divecidaji i unifomidaji ni bisu tela ni lugué di SAF. A na pia diferensa pa klima, Al 3+, COT, COP cu COAM nô mê di inen lugué. Ni patxi di bisu tela, a pia ni inen dôsu natula amblôyô maxi nglandji, indisi di divecidaji i ekitabilidaji di bisu ni lugué di SAF ni inen dôsu modu di avaliason, ku exeson di fya-seku (TSBF) andji a pia indisi maxi nglandji di divecidaji i ekitabilidaji ni lugué di FL. Kantu a inén analizi multivariadu, a pia colaçon maxi nglandji di bisu, frason di karbonu, P, K + , pH, balu fina, asideji potencial, midaji i klima ni lugué di SAF. A fé vefikason plô mé di analizi di coinércia, relason plô mé di kalidaji fisiku, kimiku i bilojiku. A xiga ni konkluzon, lôgô, kuma SAF sá maxi minhon pa inen kalidaji fisiku i kimiku di tela, axén mó ni fya-seku, yobo fetilidaji çon. Luguê agr’ôbô, bili mon di kondison ambiental pa amblôyô, divecidaji i patxison di inén bisu tela. Analizi di coinércia, musa relason txoko nô mê di kalidaji fisiku, kimiku i inén glupu di bisu çon. |
| URI: | https://rima.ufrrj.br/jspui/handle/20.500.14407/21957 |
| Aparece en las colecciones: | Mestrado em Agronomia - Ciência do Solo |
Se for cadastrado no RIMA, poderá receber informações por email.
Se ainda não tem uma conta, cadastre-se aqui!
Ficheros en este ítem:
| Fichero | Descripción | Tamaño | Formato | |
|---|---|---|---|---|
| 2023 - Aurea Pinto dos Ramos.pdf | 3.42 MB | Adobe PDF | ![]() Visualizar/Abrir |
Los ítems de DSpace están protegidos por copyright, con todos los derechos reservados, a menos que se indique lo contrario.
